Τρίτη 4 Μαρτίου 2008

Η Καμάρα σήμερα

.

Το δεύτερο αυτοκίνητο (το μαύρο) που διασχίζει τον κόμβο, περνά πάνω από την ¨Καμάρα¨.
Οι φωτογραφίες τραβήχτηκαν σήμερα το απόγευμα.

Επιστολή αναγνώστη στον τοπικό τύπο της Ζακύνθου (Ιούνιος 2007) :
.
Σας παρακαλώ να επισκεφθείτε το σημείο που βρίσκεται το ενετικό γεφύρι (Η Καμάρα) του Αγίου Λαζάρου, προκειμένου να δείτε την καταστροφή του ενός από τα δύο πέτρινα στηθαία, της μοναδικής μαρτυρίας μέχρι χτες ότι εκεί κάτω υπάρχει ακόμη «η Καμάρα», στα πλαίσια του έργου για τη δημιουργία εκεί κυκλοφοριακού κόμβου.
Η σαφώς παράνομη σύμφωνα με τον αρχαιολογικό νόμο αυτή ενέργεια ολοκληρώνει το σχέδιο εξαφάνισης του μνημείου που ξεκίνησε μερικά χρόνια νωρίτερα.
Στην προσεισμική Ζάκυνθο, τη «Φλωρεντία της Ελλάδας» με τα τόσα μνημεία, η φωτογραφία από τη βενετσιάνικη «Καμάρα» του Αγίου Λαζάρου -κύρια είσοδος της πόλης και σημείο αναφοράς μέχρι τις μέρες μας - ήταν τυπωμένη σε καρτ ποστάλ! Στη σημερινή τουριστική Ζάκυνθο χώθηκε για να φαρδύνει ο δρόμος… χωρίς κέρδος για την κυκλοφορία αφού στη συνέχειά του οδηγεί σε στενά δρομάκια όπου όλα μπλοκάρουν.
Είναι ντροπή για την εποχή μας, τις τεχνικές δυνατότητες που μας δίνει, τον πολιτισμό και τη χώρα μας (Ευρωπαϊκό κράτος – Ευρωπαϊκά κονδύλια) να χρησιμοποιεί -εξαφανίζοντάς τα- πέτρινα γεφύρια του 16ου αιώνα για να εξυπηρετήσει σημερινές κυκλοφοριακές ανάγκες. Επί τέλους, οι εθνικοί και κοινοτικοί πόροι αξιοποιούνται και τα δημόσια έργα εκτελούνται με τους όρους ενός Ευρωπαϊκού κράτους ή μιας χώρας του τρίτου κόσμου;
Είναι κρίμα για κάθε σημείο του νησιού μας να ασχολούμαστε μόνο με το πώς θα περάσουν τα οχήματα, τα τουριστικά λεωφορεία και οι υδροφόρες, πως θα εξυπηρετηθούν τα αμέτρητα πλέον Ι.Χ. μας, τα φορτηγά και οι μπετονιέρες, πως θα λύσουμε το κυκλοφοριακό, πως θα φαρδύνουμε τους δρόμους. Εδώ είναι το Τζάντε και όχι καμιά μεγαλούπολη. Καλή η λύση των αναγκών της σύγχρονης ζωής αλλά εδώ κάποτε κάτι υπήρχε, κάτι που πάνω του θα χτίσουμε το αύριο.
Είναι ντροπή για τους Ζακυνθινούς, ιδίως τους «ανθρώπους του πνεύματος» η σιωπή, η ανοχή και η υποταγή στην κλίκα που ορίζει τις τύχες μας, κυβερνά και καταστρέφει εδώ και χρόνια τη Ζάκυνθο, το τοπίο και τα μνημεία της, το παρελθόν και συνάμα το μέλλον της. Έχουν υποχρέωση να αφήσουν για λίγο στην άκρη τις εργασίες τους και να αντιδράσουν. Το «ώχ αδερφέ δε γίνεται τίποτα» και η παραίτηση δεν τους ταιριάζουν.
.

3 σχόλια:

don basilio είπε...

Τι θα απαντούσα στον αναγνώστη του Ιουν. 2007

Φίλε αναγνώστη,

Κατ' αρχάς συμφωνούμε ότι είναι κρίμα ένα τέτοιο μνημείο να έχει αφανιστεί από προσώπου γης, άσχετα αν είναι “ενετικό” ή “του 16ου αιώνα” -που αναμφίβολα δεν είναι, ή νεότερο -που πιθανότατα είναι. Η καταστροφή του “στηθαίου” ήταν όντως η τελευταία πράξη που έκαμε την Καμάρα παρελθόν. Διαφωνούμε όμως, στην προτεραιότητα των μνημείων του παρελθόντος, έναντι του κυκλοφοριακού του παρόντος. Άλλο το ένα, άλλο το άλλο.

Η Καμάρα είχε νόημα όχι τόσο αισθητικό, όσο πρακτικό, όσο υπήρχε ακόμα το λαγκάδι που επίσης χώθηκε. Και μην ξεχνάμε ότι η ρημοτομία της περιοχής έχει αλλάξει ριζικά και ανεπιστρεπτί, με την Οδό Ιατρού Μοθωναίου -του Νοσοκομείου παναπεί, και τη διαπλάτυνση της Οδού Αναπαύσεως -του Νεκροταφείου προς Λυκούδι και Λαγανά παναπεί, και της αρχής της Βολυμών (επ' ευκαιρία, τόσες προσωπικότητες έχει στο ιστορικό της μνημονικό η Ζάκυθος, δεν είναι άστοχο τουλάχιστον από τη “Λούμπα” μέχρι τα Παστρέικα να μη βρεθεί ένα όνομα τση χρήσης; Η Βολύμα είναι κομμάτι μακρύα).

Συμφωνούμε ότι ο τουρισμός έφερε προβλήματα και στο όνομά του γίνονται επεμβάσεις που πληγώνουν τη Ζάκυθο που αγαπάμε. Διαφωνούμε όμως, γιατί ο τόπος που μέχρι τα '70 μαράζωνε και ξαιμάτιζε, από τα όβολα των “καταδίκωνε” άρχισε να ξαναπαίρνει οικονομικά τα πάνου του. Και μην ξεχνάμε το ιστορικό προηγούμενο, ότι πρώτα έρχονται τα όβολα και μετά χτίζεται η Φανερωμένη και τα παλάτσα της Πλατείας Ρούγας (για τους σκεπτικιστές επικαλούμε τον μακαρίτη τον Κόντε Διονυσάκη Ρώμα). Θα μου πεις, και καλά θα το πεις, ότι εκείνοι που σβιντάρανε το Κονσέγιο με τη Φανερωμένη (κατά την εύστροφη ερμηνεία ενός άλλου Κόντε, του Κόντε Νίκια Λούντζη) δεν είχανε τα συμπλέγματα των Νεοζακυθινών. Ορθόν, ορθότατο.

Αλλά εδώ είναι το μεγάλο κενό, το οποίο ίσως είναι χειρότερο από τον ωχαδερφισμό: η άγνοια και η φοβίες που δημιουργεί. Πόσοι ξέρουμε τον αρχαιολογικό νόμο; Πόσοι ξέρουμε ότι τα ερείπια σε μια περιουσία της δίνουν περισσότερη αξία αναστηλωμένα, παρά χωμένα ή ακόμα χειρότερα πεταμένα ως μπάζα, όπου-όπου, για να μη μας προλάβει η “Αρχαιολογία”. Η υπηρεσία αυτή με ένα ουσιαστικά άτομο και εκατόγχειρας να ήταν πάλι δε θα προλάβαινε. Αλλά έχει και τις ευθύνες της, για τη δαιμονοποίηση στη συνείδηση του μέσου ιδιοκτήτη ή όποιου έχει στα χέρια του μνημεία ή έργα που ανήκουν στη δικαιοδοσία της. Ποιός έκαμε ποτέ του μια ενημέρωση; Ποιός έκαμε το μέσο Ζακυθινό να ευαισθητοποιηθεί και να δει και το πρακτικό και το αισθητικό;

Μία χούφτα βενάδοι, όντως, δεν χρειαστήκαμε καμμία επίσημη εννημέρωση, ίσως γιατί σταθήκαμε τυχεροί να συναναστραφούμε και να έχουμε την ενημέρωση από πρόσωπα που μας το καλλιέργησαν, πέραν της όποιας γονιδιακής μας μνήμης. Αλλά ας μη νομίζουμε ότι έχουνε όλοι την τουβουλιά μας. Και επειδή έχουν χαθεί κάμποσες γενιές μεταξύ του τότε και του τώρα, είναι ευκαιρία η γενιά που μεγαλώνει να αποκτήσει παραστάσεις και να ενημερωθεί. Να μην τα βλέπει ως μνημεία του άλλοτε, αλλά ως αναπόσπαστα κομμάτια της καθημερινότητας, της ιδιαιτερότητας αν το θέλετε. Και πάλι θυμάμαι τον Κόντε Νίκια που έγραφε στους Προφητάδες του πάνου-κάτου, ότι οι σύγχρονοι Βενετσιάνοι δεν ακούνε όλη την ώρα Βιβάλντι. Αλλά ακούνε και Βιβάλντι.

Γιατί να κλαίμε ακόμα το '53 και να ξεχνάμε τι συμβαίνει γύρω μας; Ναι, το '53 εχάλασε τα σημαντικότερα, ίσως και καλύτερα. Αλλά όχι μόνο του. Ο Πετρούτσος και τόσες άλλες εκκλησίες και μνημεία δεν ήταν θύματα όχι του σεισμού, ούτε της φωτίας. Υπάρχουν ακόμα πολλά που μπορεί να σωθούν, μπορεί και να μη σωθούν όμως. Η Καμάρα για να ξαναφανεί απαιτεί ανασκαφή που εκτός από δαπανηρή σε χρόνο και χρήμα. Και αλλαγή του όλου κόμβου, όπου θα ξεσηκωθούνε πολλοί περισσότεροι από την κλίκα που λες, να βάλουν μίνες (φουρνέλο αν προτιμάτε) να μη μείνει τίποτα από δαύτη. Εν τω μεταξύ, το Κάστρο, με μελέτη βαλερόζα και σοβαρή, καταρέει μέρα με τη μέρα, εκειό το σπιτάκι το μικρούλι στο Βασιλικό έχει αμφίβολο μέλλον, όταν το Βασιλικό διακηρύττει πολυδύναμο πολιτιστικό κέντρο (ω, και να σηκωνότανε ο Κόντε Διονυσάκης από το μνήμα), ο Άγιος Αντρέας στο Μεσοβούνι διαγουμίζεται από γνωστούς αγνώστους, η Αγία Αικατερίνη του Σινά μπάζει νερά, οι ταφόπλακες από μια εκκλησία που δε θα ονοματίσω, μήπως άθελά μου ανοίξω τα μάτια σε τίποτα “ξεφτέρια” βρίσκονται παρατημένες και ξεχασμένες πίσω από το ιερό, οι λιθίες ξετακάρονται για να πλατύνουν οι δρόμοι, αλλά δεν ματαορθώνονται, όπως παλιά, του Αμπελοράβδη το αρχοντικό -έστω και της εποχής του, του μεσοπολέμου παναπεί- καταρέει σιγά-σιγά, και ότι δεν καταρέει το κλέφτουνε, ενώ θα μπορούσε να αποτελέσει πολιτιστικό και διοικητικό κέντρο του δήμου, και τράβα κορδέλα.

Θα ήμουν ευτυχής να πίστευα ότι για όλα αυτά ευθύνη έχει μία “κλίκα”. Αλλά δεν το πιστεύω. Η ευθύνη είναι συλλογική. Ο καθένας με τον τρόπο του. Ενημέρωση και ευαισθητοποίηση. Όχι γιατί έτσι το λέει ο νόμος. Στον καθένα να μιλάμε με τρόπο που καταλαβαίνει.

Φίλε αναγνώστη, σε συμπονάω για την απώλεια της μπαλουστράδας. Με όλα τούτα, αισιοδοξώ. Γιατί η ηττοπάθεια, άλλη μία συνέπεια του '53, μου φέρνει στο μυαλό εκείνη την παρόλα που λέει ο κόνσολας ο Λατίνος, ίσως και το άπαντο της ισπανομάθειάς του “A rio vuelto cangasi los pescatores” -στα θολωμένα τα νερά, κερδίζουν οι ψαράδες (από το “Ρεμπελιό των Ποπολάρων” του Ρώμα, αν θυμάμαι καλά, πάει καιρός που το ξαναδιάβασα).

ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΒΙΤΣΟΣ, ΕΚΔΟΤΗΣ είπε...

Θα συμφωνήσω και με τον αναγνώστη του Ιουν.2007, θα συμφωνήσω και με τον don basilio. Τι λέει όμως η Δημοκρατία; Ότι όλοι έχουν από μια ψήφο και επικρατεί η γνώμη των περισσοτέρων. Λοιπόν οι περισσότεροι είπαν κι ομίλησαν, εβγάλανε εκείνους που εβγάλανε τα τελευταία χρόνια, τσου ξαναβγάλανε και τσου μεταξαναβγάλανε για να τσου πούνε μπράβο για εκείνα που εκάμανε στην προηγούμενη και στην προ-προηγούμενη θητεία τους και τώρα τι γυρεύουμε εμείς; Να καταλύσουμε τη Δημοκρατία; Θα σου πούνε! Να αμφισβητήσουμε τη λειτουργία του Πολιτεύματος; Η Δημοκρατία ομίλησε! ("Μπλα μπλα μπλα Δημοκρατία, μπλα μπλα μπλα με εκλέξατε", που λέει και ο Σαββόπουλος). Συνεπώς, έτσι τη θέλανε και έτσι τη θέλουνε τη Ζάκυνθο οι ζακυνθινοί! Έτσι τσου αρέσει! Θα μου πείτε πως η Ζάκυνθος δεν ανήνει μόνο τσι ζωντανούς, αλλά και τσι πεθαμένους ζακυθινούς και σε εκείνους που έρχονται. Και τα δικαιώματα αυτών των δύο κατηγοριών απομένει να υπερασπιστούν κάτι σαν εμάς, που λεγόμαστε πνευματικός κόσμος, βεραμέντε! Δηλαδή, εκείνοι που εκτός από το ό,τι βλέπουνε τα μάτια τους, μπορούνε και βλέπουνε και με κάτι άλλα μάτια τι υπήρξε και τι έρχεται. Η μαύρη αλήθεια όμως είναι πως οι ασκούντες το δημοκρατικό τους καθήκον κάθε τόσο, όχι μόνο το παρελθόν και το μέλλον δεν μπορούν να δουν στην πλειοψηφία τους, μα ούτε καν το παρόν. Επειδή εδώ μπαίνει πάλι το προαιώνιο πρόβλημα της κότας και του αυγού. Με άλλα λόγια, οι ψηφοφόροι κάνουνε τσου αρχόντους τσους ή οι αρχόντοι τσου ψηφοφόρους τσους; Πάντως οι εξουσίες για να μη τσου σεκάρουνε οι πνευματικοί άνθρωποι τους περιθωριοποιούν συστηματικά. Τις τελευταίες δεκαετίες και ξεδιάντροπα. Τους αφήνουν να γκαρίζουν, απάντηση δεν τους δίνουν ποτέ και σε τίποτα, τους αντιμετωπίζουν με συγκατάβαση, τάχα ως ιδιόρρυθμους που είναι έτοιμοι για καυγά με το παραμικρό, που πετάνε στα σύννεφα και δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν την πραγματικότητα. Στο τέλος καταφέρνουν να το πιστέψουν και οι ψηφοφόροι τους πως οι πνευματικοί άνθρωποι είναι στ' αλήθεια γραφικοί.
Πριν λοιπόν τους επικαλεστείτε, ω συμπολίτες, και προστρέξετε στην παρέμβασή τους φροντίστε να διαφυλάξετε από την εξουσία το κύρος τους. Καταψηφίστε όσους αρχόντους γράφουν τον πολιτισμό στα παλιά τους τα παπούτσια και απαιτείστε να ασκούν οι αιρετοί σας την στοιχειώδη υποχρέωσή τους να απαντούν στις αιτιάσεις των διανοουμένων.
Κι επιπλέον, κάντε κάτι κι εσείς με τις πλάτες σας. Δεν είναι δυνατόν να αγανακτείτε που δεν παρεμβαίνει ο πνευματικός κόσμος να καθαρίσει την κόπρον του Αυγείου, για την οποία όλοι ευθύνονται και συγχρόνως να μην τολμάτε να υπογράψετε με το όνομά σας την ίδια την επιστολή- κάλεσμά σας, παρά να χρησιμοποιείτε ψευδώνυμο. Είναι κάτι παραπάνω από σίγουρο ότι για να βγει ο βόας από την τρύπα χρειάζεται να βάλουμε όλοι το χεράκι μας μέσα. Και από τον τρόπο που γράφει ο "αναγνώστης' φαίνεται άνθρωπος με προσωπικότητα και κύρος, που η αναφορά του ονόματός του θα μετρούσε στη διεκδίκηση αυτών που θέλει.

don basilio είπε...

vero e ben trovato, ma si ma no. Χωράει μεγάλη κουβέντα.